Учебник  армянского  языка


Образование прошедшего простого времени

Для образования прошедшего простого времени простых глаголов и глаголов с суффиксом страдательно-возвратно-взаимного значения -վ- (варианты -ցվ-, -եցվ-, -ացվ) конечное -լ заменяется окончаниями -ցի, -ցիր, -ց, -ցինք, -ցիք, ցին, где -ց и есть показатель прошедшего времени.

В армянской грамматической традиции первый тип основы принято называть формами (или окончаниями) на -ց, т.к. все лица единственного и множественного числа содержат -ց-, а третье лицо единственного числа заканчивается на -ց, поэтому основа на -ց имеет завершенный вид, а дефис другого типа основы указывает на ее незавершенность и на то, что к этой основе следует прибавить другие окончания.
В этом абзаце следует переделать последнее предложение, убрав страницы по книге, так: (См. образование основы прошедшего времени в разделе «Структура армянского глагола»)

11 գրել      

1 2 կարդալ

утвердительная форма

отрицательная форма

утвердительная форма

отрицательная форма

գրեցի    

չգրեցի   

կարդացի

չկարդացի

գրեցիր

չգրեցիր

կարդացիր

չկարդացիր

գրեց      

չգրեց

կարդաց

չկարդաց

գրեցինք

չգրեցինք

կարդացինք

չկարդացինք

գրեցիք

չգրեցիք

կարդացիք

չկարդացիք

գրեցին

չգրեցին

կարդացին

չկարդացին

 

հագնվել (գ=ք) 1

3 լվացվել

հագնվեցի

չհագնվեցի1

լվացվեցի

չլվացվեցի

հագնվեցիր

չհագնվեցիր

լվացվեցիր

չլվացվեցիր

հագնվեց

չհագնվեց

լվացվեց

չլվացվեց

հագնվեցինք

չհագնվեցինք

լվացվեցինք

չլվացվեցինք

հագնվեցիք

չհագնվեցիք

լվացվեցիք

չլվացվեցիք

հագնվեցին

չհագնվեցին

լվացվեցին

չլվացվեցին

Для образования прошедшего простого времени глаголов с незначимыми суффиксами -ն-, -չ-, -են-, -ան-  к основе прошедшего  времени  прибавляются  окончания  -ա,  -ար,  -ավ,  -անք, -աք, -ան.

2 1 հագնել

2 2 հասկանալ

утвердительная форма

отрицательная форма

утвердительная форма

отрицательная форма

հագա    

չհագա1

հասկացա

չհասկացա1

հագար

չհագար

հասկացար

չհասկացար

հագավ

չհագավ

հասկացավ

չհասկացավ

հագանք

չհագանք

հասկացանք

չհասկացանք

հագաք

չհագաք

հասկացաք

չհասկացաք

հագան

չհագան

հասկացան

չհասկացան

Для образования прошедшего простого времени глаголов с суффиксами каузативного значения -ացն-, -եցն-, -ցն-  к основе прошедшего  времени прибавляются окончания -ի, -իր, -եց, -ինք, -իք, -ին. В разговорной речи встрчаются также формы  -եցի, -եցիր, -եց, -եցինք, -եցիք, -եցին. Так спрягаются также очень распространенные глаголы հարցնել и (վերա)դարձնել.

3 բարձրացնել (ձ=ց)

утвердительная форма

отрицательная форма

բարձրացրի / բարձրացրեցի

չբարձրացրի / չբարձրացրեցի

բարձրացրիր / բարձրացրեցիր

չբարձրացրիր / չբարձրացրեցիր

բարձրացրեց

չբարձրացրեց

բարձրացրինք/ բարձրացրեցինք

չբարձրացրինք/ չբարձրացրեցինք

բարձրացրիք / բարձրացրեցիք

չբարձրացրիք / չբարձրացրեցիք

բարձրացրին / բարձրացրեցին

չբարձրացրին / չբարձրացրեցին

 

по аналогии с 3               հարցնել

հարցրի / հարցրեցի  

չհարցրի / չհարցրեցի

հարցրիր / հարցրեցիր     

չհարցրիր / չհարցրեցիր

հարցրեց

չհարցրեց

հարցրինք / հարցրեցինք

չհարցրինք / չհարցրեցինք

հարցրիք / հարցրեցիք     

չհարցրիք / չհարցրեցիք

հարցրին / հարցրեցին     

չհարցրին / չհարցրեցին

 

по аналогии с 3 վերադարձնել (ձ=ց)

վերադարրի/ վերադարձրեցի

չվերադարձրի/ չվերադարձրեցի

վերադարձրիր/ վերադարձրեցիր

չվերադարձրիր/ չվերադարձրցիր

վերադարձրեց

չվերադարձրեց

վերադարձրինք/ վերադարձրեցինք

չվերադարձրինք/ չվերադարձրեցինք

վերադարձրիք/ վերադարձրեցիք

չվերադարձրիք/ չվերադարձրեցիք

վերադարձրին/ վերադարձրեցին

չվերադարձրին/ չվերադարձրեցին

4 Спряжение неправильных глаголов в прошедшем простом времени (даны только утвердительные формы, т.к. образование отрицательной формы не составляет исключения):

լինել     

ուտել

գալ

տանել

ասել

լվանալ

անել

եղա
եղար
եղավ
եղանք
եղաք
եղան

կերա կերար կերավ կերանք կերաք կերան

եկա
եկար
եկավ
եկանք
եկաք
եկան

տարա տարար տարավ տարանք տարաք տարան

ասացի1 ասացիր ասաց ասացինք ասացիք ասացին

լվացի2 լվացիր լվաց լվացինք լվացիք լվացին

արեցի
արեցիր արեց արեցինք արեցիք արեցին


դնել

տալ

թողնել

(վերա)դառնալ

վեր կենալ

դրեցի
դրեցիր
դրեց
դրեցինք
դրեցիք
դրեցին

տվեցի տվեցիր տվեց տվեցինք տվեցիք տվեցին

թողեցի թողեցիր թողեց թողեցինք թողեցիք թողեցին

դարձա3
դարձար
դարձավ
դարձանք
դարձաք
դարձան

վեր կացա վեր կացար վեր կացավ վեր կացանք վեր կացաք վեր կացան

<< Оглавление >>